Op 23 november was ik aanwezig in de RAI in Amsterdam bij de publiekslezing Het Fitte Brein waar oud schaatskampioen Ard Schenk, neurobioloog Dick Swaab en neuropsycholoog Erik Scherder vanuit hun eigen perspectief vertellen wat de invloed van gezond en actief leven is op het brein. Deze lezing werd georganiseerd door Edwin van der Sar Foundation, Alzheimer Nederland en de Hersenstichting. In deze blog deel ik mijn highlights van de verschillende lezingen en mijn persoonlijke inzichten op het gebied van NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel) van deze middag.
Ard Schenk
Het spits werd afgebeten door oud schaatskampioen Ard Schenk. Zijn lezing ging vooral over het belang van een goede levensstijl in het algemeen. Want: het is niet de leeftijd die fysieke klachten met zich meebrengt, maar de leefstijl. Deze lezing vond ik super interessant en ik heb dan ook veel aantekeningen gemaakt die ik graag met jullie wil delen.
Zo nam hij ons mee naar het begin van zijn sportcarrière en benadrukte hij hoe belangrijk het is om te luisteren naar de signalen die het lichaam je geeft. Want als je niet luistert naar deze signalen ga je richting overbelasting. Dit is hem persoonlijk ook overkomen. En wanneer je dan nog steeds niet wil luisteren, gaat het lichaam nog duidelijkere signalen afgeven in de vorm van pijn. Dit laatste heb ik zelf maar al te goed ondervonden na het afronden van mijn HBO-opleiding en tijdens mijn eerste baan. Daarom probeer ik nu veel beter te luisteren naar de signalen die mijn lichaam mij geeft.
Tegenwoordig vragen mensen steeds meer van hun lichaam en gebruiken we het lichaam steeds minder waar het écht voor gemaakt is. Het lichaam staat ook steeds meer in dienst van de welvaart. Mensen willen tegenwoordig steeds fitter zijn, zodat ze meer kunnen presteren in hun leven. Bijvoorbeeld in hun carrière. Daarnaast maken we steeds meer gebruik van allerlei technologieën om het lichaam te ontlasten en het onmogelijke mogelijk te maken. Denk maar eens aan alle digitale hulpmiddelen en programma’s die we tegenwoordig hebben om onze dagen zo efficiënt mogelijk te vullen.
Ook vertelde Ard dat je het brein kunt prikkelen, waardoor het beter kant ontspannen. Dit kan op de volgende manieren:
- Calorieën: eten en drinken;
- Spierkracht: sporten;
- Mobiliteit: bewegen;
- Muziek: luisteren;
- Coördinatie: bewegen.
Persoonlijk vond ik het verhaal over de verschillende manieren waarop je het brein kunt prikkelen erg interessant, want dit verklaart waarom revalidatietrajecten vaak gericht zijn op meer sporten en bewegen. Daarnaast gaf dit mij ook veel inzichten in hoe mijn eigen brein met hersenletsel werkt. Sommige activiteiten kosten mij namelijk super veel energie, zoals intensief werken achter de computer. Daarna kan ik best wel uitgeput zijn. Maar als ik vervolgens bijvoorbeeld een gesprek in ga met een inspirerend persoon of als ik ga sporten, kan ik daar weer nieuwe energie van krijgen ondanks dat ik al erg moe was. Dit is een andere prikkel die ik aan mijn brein geef.
Dick Swaab
Vervolgens was het de beurt aan arts en neurobioloog Dick Swaab, auteur van het welbekende boek Wij zijn ons brein. Hij nam ons mee in de hedendaagse ontwikkelingen op het gebied van de hersenen om functies te behouden. Zo benadrukte hij hoe belangrijk het is om ons brein te blijven stimuleren. Op deze manier blijft het zo fit mogelijk en verklein je de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer. Goede manieren om het brein te stimuleren zijn bijvoorbeeld tweetalig opgroeien, muzieklessen volgen, een goede nachtrust, goed onderwijs in de jeugdjaren en in het latere leven een actief bestaan.
Willem Philipsen
Na een korte pauze werden we meegenomen in het persoonlijke verhaal van Willem Philipsen, voormalig gitarist bij Postmen en Anouk. Op 23-jarige leeftijd kreeg hij een herseninfarct waardoor hij halfzijdig verlamd raakte en hierna alles weer opnieuw moest leren. Hij heeft zichzelf opnieuw uit moeten vinden en zijn persoonlijke grenzen moeten opzoeken. Dit heeft hij gedaan door middel van sporten en door zichzelf doelen te stellen. Daarnaast is hij zijn passie voor muziek nooit kwijtgeraakt, maar omdat hij geen gitaar meer kan spelen heeft hij andere manieren gevonden om uiting te geven aan zijn passie.
Ik vond het verhaal van Willem bijzonder inspirerend en dit was het eerste moment van de dag dat ik een brok in mijn keel kreeg. Bij de voorgaande lezingen bleef alles voor mijn gevoel vrij algemeen en abstract, maar door het persoonlijke verhaal over revalidatie en acceptatie voelde ik mij persoonlijk aangesproken.
Erik Scherder
Als laatste was het de beurt aan de welbekende neuropsycholoog Erik Scherder. Zijn verhaal had veel raakvlakken met het persoonlijke verhaal van Willem. Aan de hand van zijn verhaal nam Erik ons mee in wat er in het brein gebeurt bij een herseninfarct (of een ander NAH) en tijdens een revalidatietraject.
Als iets je lukt, maak je een stofje aan waardoor je intrinsiek gemotiveerd wordt om door te gaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij mensen tijdens een revalidatieproces. Hierdoor word je gemotiveerd om door te blijven gaan en nog meer resultaten te bereiken.
Daarnaast is er het zogenaamde default netwerk in de hersenen. Dit gedeelte wordt alleen geactiveerd tijdens rustmomenten en als je NIET cognitief belast wordt. Het is dus hartstikke gezond om regelmatig rustmomenten in te plannen. Wanneer mensen met NAH actief zijn, vraagt dat vijf keer zoveel inspanning dan van valide personen. Om die reden is het voor ons dus extra belangrijk om veel rustmomenten in te plannen gedurende de dag.
Op deze manier kunnen we onze energie verdelen over de gehele dag en hopen we overbelasting te voorkomen.
Persoonlijke inzichten
Ik vond alle lezingen deze middag bijzonder inspirerend. Ik ben altijd nieuwsgierig om meer te leren over het brein en over NAH, omdat er na al die jaren nog zoveel over te leren valt. Ondanks dat mijn NAH en ik al bijna 23 jaar samen zijn, begrijp ik nog steeds niet helemaal hoe mijn brein werkt en leer ik telkens weer nieuwe dingen.
Wat mij bij het verhaal van Willem en tijdens gesprekjes met andere aanwezigen duidelijk werd, is dat veel mensen met hersenletsel praten over een leven ‘ervoor’ en ‘erna’. Dit is bij mij veel minder het geval. Natuurlijk heb ik een leven van voor het auto ongeluk, waarbij ik op ballet zat en speelde met vriendinnetjes op school, maar daar weet ik niet veel meer van omdat ik 5 jaar was toen ik het ongeluk kreeg. Ik weet bijvoorbeeld niet hoe het is om naar school te gaan zonder hersenletsel of hoe het is om te werken zonder hersenletsel. Ik ben ermee opgegroeid dat mijn brein op deze manier functioneert. Hiermee zeg ik niet dat ik het volledig geaccepteerd heb. Ik bedoel, op sommige momenten vind ik het nog steeds hartstikke vervelend. Maar ik weet niet beter. Dat maakt het voor mezelf misschien ergens wel een klein beetje gemakkelijker. Maar het is hierdoor wel super lastig om duidelijk te maken aan andere mensen om duidelijk te maken hoe mijn brein functioneert. Zoals Paula Udondek, presentatrice van de webinars van Het Fitte Brein en ervaringsdeskundige met NAH, het zo mooi zei: “Mijn energie is net als eb en vloed. Ik kan barsten van de energie en heel actief zijn (vloed), maar vervolgens komen er altijd weer tijden van vermoeidheid waarop er minder uit mijn handen komt dan ik zou willen (eb) en waarbij ik de tol moet betalen voor de tijden waarin ik hoog in mijn energie zat.” Dit vond ik een hele treffende omschrijving.
Wil je op de hoogte blijven van de lezingen van Het Fitte Brein? Schrijf je dan in voor hun nieuwsbrief via de website.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!